Minggu, 01 September 2013

Rupa-rupa wangunan imah urang sunda baheula


Rupa-rupa wangunan imah sunda buhun
Sangkan leuwih eces dihandap ieu di jelaskeun ngaran-ngaran babagian tina imah urang sunda baheula.
Abig/ampig : bilik juru tilu dina pongpok leuit atawa pongpok imah.

Balandar : sarupa balok wangunna pasagi opat dipasang di luhur kuda-kuda pikeun nahan usuk dina rangka hateup.
Bilik : pipinding imah nu dijieun tina anyaman awi anu meunang ngahuaan.
Golodog : tetecean atawa tangga paranti unggah atawa turun ti imah ( Imah panggung ).
Hateup : tutup imah diluhur sangkan iuh atawa ulah asup cihujan, dijieun tina daun eurih, daun kiray, daun sadang atawa daun kalapa ( mun di pameungpeuk mah sok make daun dahon )
Jandela : lawang angin atawa cahaya dina bilik atawa dingding tembok nu bias dibuka jeung ditutup cara panto.
Kolong : rohangan dihandapeun imah panggung.
Lalangit : tutup rohangan imah beulah luhur ( bagian para Beulah handap )
Lincar : camped ( papan ) rubak pikeun nutup bilik ti beulah luar, lebah darurung, atawa pikeun nutup tungtung darurung nu di hareup (dina imah panggung)
Kuda-kuda : balok kai nu dipasang dengdek anu nyambungkeun tihang adeg jeung pamikul.
Pongpok : rohangan di sisi ( handapeun suhunan ) anu sok ditutup ku abig/ampig.
Suhunan : bagian imah anu pangluhurna, ngujur manjang nurutkeun wangun imah,
Wuwung : tutup hateup sapanjang sambungan suhunan, tempat patepungna kenteng/hateup dina puncak suhunan: wuwung sok dijieun tina seng, tembok, atawa tina injuk ( dina imah dipasisian ).
Amben : tepas imah panggung nu lantana tina palupuh.
Tepas : emper, bagian imah panghareupna nu digemblangkeun, paranti narima semah, ngawangkong jeung tatangga ( di imah panggung ), jsb.
Patengahan : rohangan imah nu ditengah.
Dapur/pawon : rohangan imah nu ditukang, paranti masak, jsb.
Goah : rohangan ( biasana di dapur ) paranti nyimpen pabeasan, kadaharan, jsb ( di imah panggung )
Pangkeng : kamar, rohangan imah paranti sare atawa barang simpen.
Pakarangan : tanah sakurilingeun imah.
Buruan : tanah hareupeun imah.
Pipir : tanah tukangeun imah.

Ngaran Anak Sasatoan

Anak anjing : kirik/kicik
Anak bagong : begu
Anak bandeng : nanar
Anak banteng : bangkanang
Anak bangbung : kuuk
Anak bangkong : buruy
Anak belut : kuntit
Anak bogo : cingok
Anak boncel : bayong
Anak buhaya : bocokok
Anak deleg : boncel
Anak embe : ceme
Anak gajah : menel
Anak hayam : ciak/pitik
Anak japati : piyik
Anak kancra : badal
Anak keuyeup : bonceret
Anak kuda : belo
Anak kukupu : hileud
Anak kutu : kuar
Anak lancah : aom
Anak lauk : kebul/burayak
Anak lele : nanahaon
Anak lubang : leungli
Anak maung : juag/aum
Anak monyet : begog
Anak munding : eneng
Anak reungit : utek-utek
Anak sapi : pedet
Anak ucing : bilatung

Ngaran Kekembangan

Kembang awi : eumbreuk
Kembang bako : bosongot
Kembang bawang : ulated
Kembang bolang : ancal
Kembang boled : tela
Kembang cabe : bolotot
Kembang cau : jantung
Kembang cengek : pencenges
Kembang cikur : jelengut
Kembang eurih : ancul
Kembang gedang : ingwang
Kembang genjer : gelenye
Kembang hoe : bubuay
Kembang honje : comrang
Kembang jaat : jalinger
Kembang jambe : mayang
Kembang jambu aer : lenyap
Kembang jambu batu : karuk
Kembang jarak : uing
Kembang jengkol : merekenyenyen
Kembang jeruk : angkruk/angkes
Kembang jotang : puntung
Kembang kadu : olohok
Kembang kalapa : suligar
Kembang peuteuy : pendul
Kembang kaso : curiwis
Kembang kawung : pengis
Kembang koneng : badul
Kembang kulur : pelepes
Kembang laja : jamotrot
Kembang leunca : pengit
Kembang limus : seleksek
Kembang lopang : cacas
Kembang muncang : rinduy
Kembang pare : ringsang
Kembang salak : sedek/gojod
Kembang sampeu : dingdet
Kembang taleus : ancal
Kembang tangkil : uceng
Kembang terong : moncorong
Kembang tiwu : badaus
Kembang waluh : alewoh

Ngaran Rupa-Rupa Kasakit


-balas bogo => kasakit kulit sabangsa hapur, warnana bodas semu karadak.
- batuk gangsa => batuk lantaran aya gangguan dina bayah (tbc, jsb),
- batuk bangkong => batuk kosong.
- bisul => kasakit handapeun kulit, bareuh nu ngandung nanah sarta mataan.
- bisul beunyeur => bisul leutik, matana siga beunyeur.
- borok => raheut nu tuluy nanahan lantaran inféksi atawa radang anu pohara.
- botoleun => kasakit dina dampal suku, liangan.
- budug => kasakit kulit, baruntus atawa carénang, biasana ateul lantaran kuman.
- bungkul => sabangsa bisul ngan leuwih teuas.
- cacar, kuris => kasakit kulit nu babari tépa.
- cenang => sarupa bisul ngan leutik, aya nanahan,
- conge => kasakit jero ceuli, kaluar nanah.
- éwateun => kasakit kulit, warna semu beureum ngageblég, karasa ateul, renyem.
- geregeseun => kasakit nyeri kiih, upamana dilantarankeun ayana batu dina jero rarangan (kencing batu).
- gondok => kasakit dina beuheung lantaran kurang yodieum, siga bareuh ngagandoy, tumerapna sok nahun.
- gondongeun => kasakit bareuh dina beuheung bagian luhur, tumerapna henteu lila, biasa disebut panyakit anjing, sok diubaran ku bulao.
- hapur => kasakit kulit totol-totol barodas, karasana ateul mun kakésangan, babari tépa.
- hapur kembang => hapur nu bodas katenjona, bisa diubaran ku daun laja.
- hapur beusi => hapur nu leuwih kandel, hésé leungitna.
- hileudeun => kasakit lantaran inféksi dina ramo jeroeun kuku.
- jengkoleun => kasakit nyeri kiih lantaran loba teuing dahar jengkol.
- jangar, rieut => nyeri sirah jejeletétan.
- keremieun => kasakit ateul bujur lantaran cacing keremi.
- késrék=> kasakit kulit sapérti éksim garing.
- kokoloteun => kasakit kulit beungeut, semu harideung, lantaran kapanasan atawa wedak.
- leuncangeun => kasakit dina sela-sela ramo suku, marentis atawa bareulah, dilantarankeun ku kuman cai, karasana ateul.
- mejen => hésé ngising, kabebeng.
- mengi => asma, kasakit hésé ngambekan pangpangna upama katiisan.
- mimiseun => kaluar getih tina irung lantaran sariawan, jst.
- muriang => awak panas-tiris lantaran katerap kasakit malaria, jsb.
- peujit koréseun => kasakit nyelengit beuteung lantaran telat barangdahar.
- reunghaseun => kasakit kulit, kulit semu tarutung tur semu upamana lantaran keuna ku geutah reunghas.
- rieut => nyeri sirah.
- rorombéheun => kasakit dina dampal suku pangpangna dina lebah keuneung, kulitna bareulah.
- sakalor => kasakit sarap, épilépsi.
- salatri => kasakit nu timbul lantaran kosong beuteung, karasa lieur sebel, tor kaluar késang tiis.
- kalikiben => rasa nyeri dina jero beuteung anu sok timbul upama tas dahar (nginum) kagujrug-gujrug ku lulumpatan.
- salésma => kasakit irung, influenza, flu.
- sampar => kasakit nu babari tepa.
- sariawan => kasakit nu ngalantarankeun barusuh, lantaran panas beuteung.
- sumbilangeun => kasakit awéwé, nyeri pianakan waktu keur kotoran.
- tajam => diséntri, kasakit beuteung nu dilantarankeun ku baksil.
- tampek => kasakit kulit, ateul semu panas, biasa tumerap ka budak.
- tibar => kasakit sarupa bisul, matana tujuh.
- turuwisen => kasakit sarupa cénang dina biwir panon.
- uuseupeun => kasakit dina tikoro, karasana nyeri neureuy, aya useupan.
- wasir => ambéyen, nongtot bool.
- sisidueun => gangguan di jero dada lantaran katiisan nu nimbulkeun ceklak-cekleuk.
- jeungjeuriheun => kasakit nyeri kiih, cenah lantaran nginum cai nu can asak pisan.
- radang => kasakit kulit nu nanahan.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...